این مقاله، تفاوت اسید اسکوربیک و اسید سیتریک را از نظر کاربردهای مورد نظر و سایر ویژگی های شیمیایی بررسی می کند. اسید سیتریک و اسید اسکوربیک دو اسید آلی طبیعی ضعیف هستند که به طور طبیعی در برگ های تازه، میوهها و سبزیجات و به ویژه در مرکباتی مانند پرتقال، لیمو و لیموترش وجود دارند. هر دو اسید دارای مزایای تغذیه ای هستند و معمولاً در تولید مواد غذایی و به عنوان نگهدارنده استفاده می شوند، اما خواص شیمیایی، تغذیه ای و فیزیولوژیکی بسیار متفاوتی دارند.
اسید اسکوربیک یک اسید آلی ضعیف طبیعی است. اسید سیتریک یک اسید تری بازیک آلی ضعیف است.
اسید اسکوربیک یک ویتامین محلول در آب است و آرایش شیمیایی C 6 H 8 O 6دارد، در حالی که اسید سیتریک یک اتم اکسیژن بیشتر از فرمول اسید اسکوربیک دارد و فرمول شیمیایی آن C 6 H 8 O 7 است.
اسید اسکوربیک، همچنین به عنوان ویتامین C شناخته می شود، یک ویتامین ضروری برای بدن انسان است. اسید سیتریک یک ویتامین نیست. برخلاف اسید اسکوربیک، اسید سیتریک یکی از ویتامینها و مواد معدنی توصیه شده روزانه نیست.
اسید اسکوربیک دارای جرم مولی 176.12 گرم بر مول است. در صورتی که اسید سیتریک جرم مولی 192.12 گرم بر مول دارد.
اسید اسکوربیک، جامد سفید یا زرد روشن است، در حالیکه اسید سیتریک، جامد سفید کریستالی است.
چگالی اسید اسکوربیک 1.65 گرم / سانتی متر است و چگالی اسید سیتریک 1.665 گرم/ سانتی متر است.
اسید اسکوربیک E300است و اسید سیتریک E330 است.
اسید اسکوربیک در سبزیجات برگ سبز، میوه ها و سبزیجات زرد و سبز مانند انگور فرنگی هندی، گواوا، موز و غیره وجود دارد. در حالی که اسید سیتریک در لیمو، لیموترش، گریپ فروت، لیموناد، پرتقال و آب پرتقال موجود است.
کاربرد اسید اسکوربیک، به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی است و به عنوان نگهدارنده مواد غذایی استفاده می شود. باعث افزایش فراهمی زیستی آهن رژیمی می شود. در صورتی که اسید سیتریک علاوه بر نگهدارندگی مواد غذایی، به عنوان پاک کننده و عامل کیلیت استفاده می شود.
هر دو در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرند. با این تفاوت که، اسید سیتریک اسیدی تر از اسید اسکوربیک است. بنابراین هنگام کنسرو کردن گوجه فرنگی برای کاهش pH یا افزایش اسیدیته، اسید سیتریک توصیه می شود. مقدار کم این ماده هم برای این کار موثر است. برای اسیدی کردن گوجه فرنگی ها به مقدار زیادی اسید اسکوربیک نیاز است تا با قدرت اسید سیتریک برابر شود، اما با اینکار طعم کنسرو تغییر می کند.
اسید سیتریک به عنوان یک ماده مغذی در نظر گرفته نمی شود، اما به عنوان یک عامل ضد اسید موثر شناخته می شود. زیرا حالت تعادل آن از اسید به سیترات در نوسان است. در این حالت میتواند به آرامی pH معده را بدون ایجاد اثر برگشتی اسیدیته (مثلاً در استفاده از بیکربنات ها) کاهش دهد. از نقطه نظر بالینی، این یک عامل اسیدی کننده ادرار برای ترویج دفع یا سم زدایی توسط ترکیبات اساسی است. خواص تثبیت کننده pH آن علاوه بر اینکه یک ماده ایمن برای مصرف است، برای فرمولاسیون دارویی و غذایی مفید است.
اسید اسکوربیک، یک ماده مغذی ضروری در رژیم غذایی انسان است. در بسیاری از واکنش های آنتی اکسیدانی شرکت می کند، از سیستم ایمنی حمایت می کند. کمبود آن منجر به به اصطلاح “اسکوروی” می شود، یک وضعیت بالینی با قرمزی غشاهای مخاطی، خونریزی آسان و نقص ایمنی (عفونت های پیش پا افتاده در چنین افرادی عود می کنند).
تفاوت اسید اسکوربیک و اسید سیتریک به زبان ساده
اسید اسکوربیک طبیعی است، اسید سیتریک ساخته دست بشر است، بنابراین مصنوعی است.
اسید اسکوربیک یک نگهدارنده عالی است.
اسید سیتریک یک افزودنی عالی است.
اسید سیتریک طعم تند غذای خاصی را تشکیل می دهد.
اما ساختار شیمیایی اسید سیتریک و اسید اسکوربیک متفاوت است .اسید سیتریک می تواند به عنوان طعم دهنده مصنوعی در نوشابه ها استفاده شود تا طعم لیمو را ببخشد. اما نمی توان آن را به عنوان ویتامین C جایگزین اسید اسکوربیک کرد.