اسید فسفریک چيست؟ اسید فسفریک یکی از مشهورترین اسیدهایی است که در بسیاری از صنایع بخصوص در ساخت کودها مورد استفاده قرار می گیرد. نمک های اسید فسفریک که فسفات هستند، عمدتا در کشاورزی و حتی در خانه استفاده می شوند. دانش آموزان حتی ممکن است، واژه “اسید فسفریک” را اغلب در کلاس های شیمی خود بشنوند. اسید فسفریک در گروه اسیدهای ضعیف قرار می گیرد. همچنین به عنوان اسید ارتو فسفریک شناخته می شود که به ما کمک می کند تا آن را به راحتی از اسیدهای فسفریک دیگر مانند اسید پلی فسفریک متمایز کنیم. نام دیگر اسید فسفریک اسید فسفریک (V) است. یک شربت بی رنگ با غلظت 85٪ در آب است. ترکیب خالص اسید فسفریک یک جامد بی رنگ است. معمولاً در آزمایشگاه های شیمیایی به عنوان محلول آبی 85٪ شناخته می شود. هر سه هیدروژن موجود در اسید فسفریک در درجات مختلف ماهیت اسیدی دارند و می توانند از مولکول خارج شوند، یون هایی که به عنوان پروتون شناخته می شوند. وقتی هر سه یون های اسید فسفریک حذف می شوند، نتیجه یک یون ارتو فسفات است. حذف یک یا دو پروتون از اسید فسفریک باعث یون دی هیدروژن فسفات می شود. اسید ارتوفسفریک همچنین استرها یعنی ارگانوفسفره ها را تشکیل می دهد.
معمولاً با استفاده از دو نوع فرآیند مختلف تولید یا تهیه می شود. این فرایندها شامل فرآیند مرطوب و حرارتی است.
اسید فسفریک را می توان در نوشابه ها، محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و دوغ و سایر غذاهای فرآوری شده مانند میله های غلات، آب های معطر، نوشیدنی های قهوه در بطری و گوشت های فرآوری شده یافت.
نمک های اسید فسفریک فسفات هستند. فسفات های مهم عبارتند از :
دی آمونیوم هیدروژن فسفات و مونوآمونیوم دی هیدروژن فسفات و معمولاً به عنوان کود استفاده می شوند. با مخلوط کردن مقدار صحیح اسید فسفریک با آمونیاک بی آب در یک درام گردان تولید می شوند.
فسفات کلسیم به طور گسترده ای به عنوان کود استفاده می شود. با واکنش اسید سولفوریک با سنگ فسفات ساخته می شود.
در واکنش اسید فسفریک با محلول غلیظ هیدروکسید سدیم در شرایط کنترل شده نسبت سدیم، فسفات تشکیل می شود. محصول تشکیل شده به شکل بلورهای جامد است.
اسید فسفریک خالص به طور معمول به صورت یک ماده جامد بلوری سفید و دارای نقطه ذوب 42.4 است. این اسید بی رنگ، بدون بو و مایع چسبناک با تراکم 2.030 گرم در سانتی متر است. اسید فسفریک ماهیتی غیر سمی و غیر فرار دارد.
اسید فسفریک محلول در آب است. با مواد سوزاننده قوی سازگار نیست و برای فلزات آهنی و آلیاژهای آن خورنده است. به راحتی با فلزات واکنش داده و گاز هیدروژن قابل اشتعالی ایجاد می کند. اسید فسفریک در اثر تشکیل بخارهای سمی در اثر تماس با الکل ها، آلدهیدها، سیانیدها، کتون ها، فنل ها، استرها، سولفیدها، مرکاپتان ها و ترکیبات آلی هالوژن تجزیه می شود.
بیشترین کاربرد اسید فسفریک در حوزه کشاورزی است. اسید فسفریک به طور گسترده ای در تولید کود و به عنوان یک ماده طعم دهنده در خوراک دام یا طیور استفاده می شود.
اسید فسفریک در دندانپزشکی استفاده می شود، جایی که دندانپزشکان اغلب از ترکیب شیمیایی به عنوان محلول اچ و تمیز کردن دندان استفاده می کنند. اسید فسفریک در محصولات پاک کننده دهان نیز وجود دارد. غیر از این اسید فسفریک در داروهای ضد تهوع یافت می شود.
اسید فسفریک در درمان زنگ زدگی و از بین بردن آنها از اجزای فلزی استفاده می شود. در فرآیند پوشش تبدیل فسفات مفید است. اسید فسفریک به مقاومت در برابر خوردگی کمک می کند.
اسید فسفریک به طور گسترده ای در تنظیم یا کنترل سطح pH در محصولات مراقبت از پوست استفاده می شود. اسید فسفریک در خمیر دندان، صابون ها و شوینده ها نیز وجود دارد.
به عنوان یک افزودنی غذایی و برای اسیدی کردن غذاها و نوشیدنی ها استفاده می شود. اسید فسفریک به ایجاد طعم خاص کمک می کند.
اسید فسفریک چيست؟ از خطرات اسید فسفریک می توان در ابتدا به این نکته اشاره داشت که از نظر ماهیت غیر سمی است و در غلظت کم به پوست یا هر قسمت از بدن آسیب نمی رساند. اما در غلظت های بالاتر خطرناک است و می تواند باعث تحریک شدید پوست یا سوختگی و حتی آسیب دیدن چشم شود. همچنین می تواند باعث سوزش در مجرای تنفسی در صورت استنشاق شود. باید در یک ظرف الیاف فیبر یا پوشش داده شده با بسته داخلی پلی اتیلن و در یک مکان خنک و با تهویه مناسب نگهداری شود.