کربنات پتاسیم چیست؟

پتاسیم کربنات K2CO3  یک محلول قلیای آلی شفاف و بی بو، و یک ترکیب شیمیایی جامد سفید است که به شکل پودر موجود است. K2CO3 همچنین به عنوان کربنات پتاسیم شناخته می شود و در کودها، آکروشیمی ها، مقاومت شیشه ها در برابر حرارت، صابون ها و در ساخت سایر ترکیبات شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد

کاربرد های کربنات پتاسیم

غذا

پتاسیم کربنات در چین و آسیای جنوب شرقی به عنوان یک عنصر در پخت و پز و تولید مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال در نودل، ژله و کیک استفاده می شود. از پتاسیم کربنات در دستورالعمل شیرینی زنجفیلی آلمانی نیز استفاده می شود. اما این کارها فقط توسط آشپز های آموزش دیده که کاملا از خطرات آگاه هستند، انجام می شود. پتاسیم کربنات برای تشکیل یک محلول قلیایی در فرآیندی معروف به(Dutching) مورد استفاده قرار می گیرد. این در حالی است که پودر کاکائو طبیعی برای کاهش اسید و تنظیمPH ، ایجاد عطر و طعم ملایم تحت قلیایی قرار می گیرد. فرآیند شکلات هلندی اساس اکثر تولیدات شکلات های تجاری را تشکیل می دهد. پتاسیم کربنات  در نوشیدنی ها به عنوان یک عامل بافر در تولید شراب استفاده می شود. این بدان معنی است که از آن برای تغییر PH استفاده می شود، بنابراین باعث ایجاد طعمی متفاوت می شود. این فرآیند قبل از اضافه کردن پتاسیم کربنات نیاز به سرد کردن شراب دارد.

شیشه

تولید کنندگان شیشه، به ویژه تولید کنندگان شیشه نوری بخش قابل توجهی از بازار پتاسیم کربنات را تشکیل می دهند. همچنین پتاسیم کربنات بسیار مقاوم در برابر حرارت، قادر به تقویت استحکام و شفافیت است. پتاسیم کربنات در صفحه های تلویزیون نیز استفاده می شود.

صابون

پتاسیم کربنات سال ها برای تولید صابون مورد استفاده قرار گرفته است. امروزه از این ماده برای تولید صابون های نرم یا مایع استفاده می شود که قادر به تولید کف در آب با مواد معدنی بالا هستند.

کشاورزی

پتاسیم کربنات اغلب به عنوان یک ماده در خوراک دام برای مقابله با احتمال کمبود پتاسیم مورد استفاده قرار می گیرد. از این ماده در کود و محصولات دارویی نیز استفاده می شود. در موارد دیگر از پتاسیم کربنات در مهار آتش مخصوصا آتش سوزی کلاس B استفاده می شود. بنزین از جمله مایعات قابل اشتعال است.

خطرات احتمالی مسمومیت با پتاسیم کربنات

پتاسیم کربنات بیشتر در شیشه  و انواع صابون از جمله صابون دست یا مواد شوینده ماشین ظرف شویی یافت می شود. هیچ نشانه ای مبنی بر سرطان زا و جهش زا بودن این ماده وجود ندارد، اما در صورت تماس با پوست و چشم، بلع یا استنشاق می تواند سمی باشد.

تماس با پوست

پتاسیم کربنات پس از تماس با پوست باعث تحریک آن می شود. روش های کمک های اولیه شامل حذف موارد آلوده لباس یا کفش است که برای از بین بردن آن 15 دقیقه ناحیه آلوده را شسته و از نرم کننده استفاده شود. در هنگام تماس طولانی مدت با پتاسیم کربنات، ممکن است ضد عفونی کردن با کرم ضد عفونی کننده ضروری باشد و توصیه می شود بیمار به دنبال مشاوره پزشکی باشد.

تماس با چشم

این ماده برای چشم و غشاهای مخاطی بسیار تحریک کننده است. قرار گرفتن چشم در معرض این ماده، ممکن است باعث آسیب دائمی قرینه از جمله از بین رفتن بینایی شود. در هنگام کمک های اولیه اولین قدم برداشتن عینک یا لنزهای تماسی است، سپس شستشو چشم ها به مدت 15 دقیقه با آب سرد است. در صورت جدی بودن شرایط، بیمار باید به دنبال کمک های پزشکی باشد.

گوارش

پتاسیم کربنات در صورت مصرف باعث تحریک دستگاه گوارش، و در نتیجه منجر به سوختگی لب، زبان، دهان، مری یا حتی معده می شود. این امر باعث استفراغ، حالت تهوع و درد شدید شکم می شود. سخت قورت دادن غذا می تواند باعث مشکل تنفسی و افت شدید فشار خون شود. همچنین در این شرایط می توان برای هضم از شیر یا آب کمک گرفت. در شرایط حاد برای تعیین میزان سوختگی مری و معده، انجام آندوسکپی و کمک های فوری پزشکی و مراقبت های پزشکی مناسب لازم است.

استنشاق

بیمارانی که مقادیر زیادی از کربنات پتاسیم را استنشاق می کنند، ممکن است دچار سرفه، مشکل تنفس و دردهای قفسه سینه شوند. و این امر در اثر تحریک دستگاه تنفسی و غشاهای مخاطی ایجاد می شود. در این حالت، بیماران به هوای تازه نیاز دارند، در صورت لزوم باید از تنفس دهان به دهان استفاده شود.

تشخیص بیماری

تشخیص این بیماری یا مشکل بستگی زیادی به مقدار مصرف پتاسیم کربنات و زمان قرار گرفتن در معرضآن، و سرعت اجرای کمک های اولیه دارد. بدیهی است قرار گرفتن در معرض شدید این ماده شیمیایی آسیب های خطرناک تر و گسترده تری به وجود می اورد. در این صورت برای بهبودی زمان بیشتری لازم است.

نتیجه گیری

این نمک سفید در آب انحلال پذیر است. تولید پتاسیم کربنات با پتاسیم کلرید آغاز می شود. این ماده غیر قابل اشتعال و غیر سمی است، اما ماده ای خطرناک برای پوست و چشم است. پتاسیم کربنات در صنایع مختلفی از جمله صنایع شیشه کاربرد فراوانی دارد.