تاریخچه غذا در سراسر جهان بیش تر مربوط به نحوه نگهداری از مواد غذایی است. از ابتدای تاریخ ثبت شده، کشور ها تلاش کرده اند تا روش هایی برای نگهداری طولانی غذا ها بیابند. نمک اولین ماده نگهدارنده مهمی بود که کشف شد. امروزه اسید سیتریک یکی از رایج ترین و پر مصرف ترین اسید در جهان است که ایالات متحده به تنهایی سالانه بیش از 1.6 میلیون تن از آن را تولید می کند. اسید سیتریک چگونه مصرف می شود؟ و چه زمانی اسید سیتریک به عنوان نگهدارنده مناسب است؟
علاوه بر مصرف آن به عنوان ماده نگهدارنده، اسید سیتریک کاربرد های بسیاری در صنایع غذایی دارد. از آب شدن بستنی جلوگیری می کند و در سفت شدن کارامل نقش دارد. همچنین هنگامی که با بی کربنات سدیم ترکیب شود، به عنوان یک ماده در محصولات گاز دار استفاده می شود. این اسید در فرآوری مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا این ماده عامل موثر کلاتوریک است و می تواند از آلودگی یون های فلزی جلوگیری کند.
از کاربرد های اسید سیتریک به عبارت ساده تر از اسید سیتریک به عنوان ماده نگهدارنده در صنایع غذایی استفاده می شود. اسید طبیعی موجود در میوه هایی مانند لیمو و لیمو ترش به عنوان ماده نگهدارنده در حالت طبیعی موجود است و اسیدیته بالا آن از زنده ماندن باکتری ها جلوگیری می کند. اسید سیتریک هر ساله تقاضای بسیار زیادی دارد. اسید سیتریک توسطFDA به تصویب رسیده، و هیچ عوارض جانبی برای 99.9٪ افراد ندارد.
بیش ترین کاربرد اسید سیتریک به عنوان ماده نگهدارنده است. از این ماده برای افزودن طعم اسیدی به غذا ها و نوشابه استفاده می شود. اسید سیتریک را می توان در محصولات مختلف غذایی و نوشابه ها یافت. این اسید یک نگهدارنده آلی موثر است که می توان آن را در مواد غذایی و نوشیدنی های “E330” یافت. اسید سیتریک به نوشیدنی ها عطر دلپذیری می بخشد. این ماده معمولا به عنوان نگهدارنده یا مواد افزودنی به مواد غذایی اضافه می شود. از جمله: نوشیدنی ها (مانند نوشابه، آب جو، شراب)، کالا های پخته شده، ماهی های یخ زده (به ویژه شاه ماهی، میگو، خرچنگ)، بسیاری از شیرینی های فرآوری شده، میوه ها و سبزیجات بسته بندی شده.
همانطور که از قبل گفته شد، یکی از کاربرد های اسید سیتریک استفاده از آن به عنوان ماده نگهدارنده است. با دنبال کردن برخی از مراحل زیر می توانیم یک ماده نگهدارنده که حاوی اسید سیتریک است، بسازیم.
1- دو فنجان آب مقطر را بجوشانید، سپس 0.05٪ تا 0.1٪ اسید سیتریک را به آب مطقر جوشیده اضافه کنید. آن را هم بزنید، تا حل شود. کنار بگذارید تا خنک شود. هنگامی که خنک شد، آن را به عنوان ماده نگهدارنده به محصولات خانگی (مانند محصولات آرایشی و پوستی یا کرم صورت) اضافه کنید.
2-آب مرکبات ( مانند لیمو یا لیمو ترش) را روی محصولات تازه بریزید تا از قهوه ای شدن آن جلوگیری کنید. اسید سیتریک در جلوگیری از قهوه ای شدن میوه های بریده شده (به ویژه سیب یا موز) پس از قرار گرفتن در معرض محیط نیز مفید است.
هنگام مصرف مواد غذایی مختلف باید از آن چیزی که مصرف می کنیم آگاهی داشته باشیم، و این حساسیت باعث بیشتر شدن سوالات ما در رابطه مواد نگهدارنده موجود در مواد غذایی می شود. بنابراین سوالی که در ذهن شما پیش می آید: آیا اسید سیتریک یک ماده نگهدارنده است؟ به طور خلاصه، بله _ اما توجه داشته باشید که یک ماده نگهدارنده مضر نیست.
مواد نگهدارنده یا مواد افزودنی غذایی مانع از رشد باکتری ها در مواد غذایی می شوند. همچنین، باعث طراوت و تازگی مواد غذایی می شوند تا در مدت زمان طولانی سالم بمانند. این ماده به طعم و بافت مواد غذایی کمک می کند. در بعضی موارد، مواد نگهدارنده ارزش غذایی را بالا می برند و FDA اعلام می کند که این مواد افزودنی میزان سوء تغذیه را در ایالات متحده کاهش داده است.
افزودن اسید سیتریک به طور مستقیم برای نگهداری طولانی مدت لوسیون خریداری شده ایده مناسبی نیست.(توجه کنید که اسید سیتریک برای جلوگیری از تحریک پوست شما باید رقیق شود)، اکثر لوسیون های خریداری شده از قبل دارای مواد نگهدارنده هستند. بهترین روش برای ماندگاری بالا لوسیون ها نگهداری از آن در یخچال است.
یکی از مهم ترین کاربرد های اسید سیتریک استفاده از آن به عنوان ماده نگهدارنده است. سالانه میلیون ها نفر بدون آن که متوجه شوند در محصولات غذایی خود از آن استفاده می کنند.