اسید فسفریک یک اسید ضعیف با فرمول شیمیایی H 3 PO 4 است که حاوی چهار اتم اکسیژن، یک اتم فسفر و سه اتم هیدروژن است. همچنین به نام اسید فسفریک (V) یا اسید اورتوفسفریک نیز شناخته میشود. در دندانها و استخوانها وجود دارد و به فرآیندهای متابولیک کمک میکند.
در حالت مایع به صورت محلولی شفاف و بیرنگ و در حالت جامد به صورت جامد شفاف و کریستالی ظاهر میشود. به عنوان یک عامل جداکننده، به اتصال کاتیونهای دو ظرفیتی کمک میکند. به طور گسترده در ارتودنسی و دندانپزشکی مورد استفاده قرار میگیرد. فسفریک اسید یکی از با ارزشترین اسیدهاست؛ زیرا یک ماده شیمیایی صنعتی است که به عنوان افزودنی در خوراک دام، غذاها و نوشیدنیها استفاده میشود.
همچنین برای ساخت محصولات مختلف مانند نوشابه، شیشه، مواد شوینده و کود کاربرد دارد. یکی از رایجترین اسیدهای غذایی در رژیم غذایی ما است؛ چون به بسیاری از غذاهای فرآوری شده جهت افزایش طعم افزوده میشود و یک ماده مهم در بیوژئوشیمی و بیوشیمی است.
پرشین یوتاب، تامین کننده اسید فسفریک درجه یک، شما را به خواندن این مقاله دعوت میکند.
قبل از اینکه در مورد تیتراسیون فسفریک اسید با هیدروکسید سدیم صحبت کنیم، بهتر است تعریفی از تیتراسیون داشته باشیم.
تیتراسیون در واقع تکنیکی است که در آن از محلولی با غلظت مشخص برای تعیین غلظت محلول ناشناخته استفاده میشود. به طور معمول، تیترانت (محلول شناخته شده) توسط یک سوراخ مقدار مشخصی از آنالیت (محلول مجهول) وارد و اضافه میشود تا زمانی که واکنش به صورت کامل انجام گردد. دانستن حجم تیترانت اضافه شده، امکان تعیین غلظت مجهول را فراهم میکند. در تیتراسیون اغلب از یک نشانگر برای نشان دادن پایان واکنش، یعنی استفاده میشود.
هنگام در نظر گرفتن اهداف و رویهها، انواع مختلفی از تیتراسیون وجود دارد. با این حال، رایجترین انواع تیتراسیون در تجزیه و تحلیل شیمیایی کمی، تیتراسیون ردوکس و تیتراسیون اسید-باز است.
آنها را میتوان به صورت زیر طبقهبندی کرد:
مجوز مصرف اسید فسفریک برای تیتراسیون با هیدروکسید سدیم وجود دارد و از نوع تیتراسیون اسید و باز است. شامل خنثیسازی یک اسید و یک باز میشود که تیتراسیون خنثیسازی نیز نامیده میشود.
تیتراسیون اسید فسفریک مورد جالبی است؛ زیرا در تیتراسیون اسید و باز معمولاً از اسیدهای معدنی قوی مانند (کلریدریک، نیتریک و سولفوریک)، استفاده میشود و فسفریک اسید که یکی از مواد اولیه صنایع غذایی و یک اسید نسبتاً ضعیف با
pK a1 = 2.15، pK a2 = 7.20 و pK a3 = 12.35 است، در منحنی تیتراسیون دو نقطه عطف دارد. آن را می توان به عنوان یک اسید مونوپروتیک یا یک اسید دی پروتیک تیتر کرد.
در حالت اول، اسید باید در برابر تغییر رنگ نشانگر در حدود pH 4.7 تیتر (مثلاً متیل اورنج) تیتر شود.
در مورد دوم، در برابر تغییر رنگ نشانگر در حدود pH 9.6 (به عنوان مثال تیمولفتالئین)، ( در این واکنش، فنل فتالئین نمیتواند مورد استفاده قرار گیرد؛ زیرا هنگامی که فسفریک اسید در حدود 95 درصد تیتر میشود، شروع به تغییر رنگ در حدود pH 8.2 میکند.)
جهت خرید اسید فسفریک برای کاربردهای بیوژئوشیمی و بیوشیمی روی یک تامین کننده مواد اولیه غذایی مانند پرشین یوتاب حساب کنید.
محلول 0.1M اسید فسفریک با محلول 0.1M از باز قوی تیتر شده است. pK a1 = 2.15، pK a2 = 7.20، pK a3 = 12.35. منحنی تیتراسیون با ماشین حساب BATE – pH محاسبه شد .
جالب است بدانید که H 3 PO 4 را میتوان به عنوان تری پروتیک تیتر کرد. اگر آنیون PO 4 3- ابتدا با استفاده از یونهای فلزی به عنوان مثال Ca 2 + یا (Ag +) رسوب شود .
2H 3 PO 4 + 3CaCl 2 → Ca 3 (PO 4 ) 2 + 6HCl
پس از بارش می توان HCl را در مقابل فنل فتالئین تیتر کرد .
بسته به شاخص مورد استفاده، واکنش انجام می شود:
H 3 PO 4 + NaOH → NaH 2 PO 4 + H 2 O
یا
H 3 PO 4 + 2NaOH → Na 2 HPO 4 + 2H 2 O
همانطور که در بالا توضیح داده شد، در طول تیتراسیون اسید فسفریک میتوانیم از متیل اورانژ استفاده کنیم و اولین نقطه پایانی را در حدود pH 4.7 یا تیمولفتالئین و نقطه پایانی دوم را در حدود pH 9.6 تشخیص دهیم. تصمیمگیری در مورد اینکه کدام نشانگر باید استفاده شود، میتواند بر اساس غلظت تقریبی فسفریک اسید و تیترانت و بر اساس ترجیحات شخصی باشد. برخی تشخیص تغییر رنگ متیل نارنجی را آسانتر از ظاهر رنگ آبی تیمولفتالئین میدانند.
پرشین یوتاب، وارد کننده مواد اولیه غذایی، ثبت سفارش مواد اولیه غذایی، دارویی و پلیمری را در کوتاهترین زمان ممکن انجام میدهد.
برای انجام تیتراسیون به تیترانت، محلول هیدروکسید سدیم 0.2 مولار یا 0.1 مولار ، اندیکاتور – متیل اورانژ یا تیمولفتالئین و مقداری آب مقطر برای رقیق کردن نمونه اسید کلریدریک نیاز داریم .
مقدار مناسبی از محلول فسفریک اسید را در ارلن 250 میلی لیتری بریزید. با آب مقطر تا حدود 100 میلی لیتر رقیق کنید.
2-3 قطره متیل اورانژ یا ۴-۳ قطره محلول تیمولفتالئین اضافه کنید. تا اولین تغییر رنگ با محلول NaOH را تیتر کنید.
محاسبه نتیجه بسته به شاخص مورد استفاده واکنش:
H 3 PO 4 + NaOH → NaH 2 PO 4 + H 2 O
یا
H 3 PO 4 + 2NaOH → Na 2 HPO 4 + 2H 2 O
و نسبت استوکیومتری هیدروکسید سدیم و اسید فسفریک 1:1 یا 2:1 است.
هنگام تیتراسیون با هیدروکسید سدیم باید به غلظت آن توجه ویژهای داشت. محلولهای پایه قوی پایدار نیستند؛ زیرا تمایل به جذب دی اکسید کربن اتمسفر دارند. در مورد H 3 PO 4 ، علاوه بر این، باید در مورد تشخیص نقطه پایانی بسیار مراقب باشیم؛ زیرا قسمتهای شیب دار منحنی تیتراسیون در هر دو مورد نسبتاً کوتاه هستند. طبق معمول، منابع کلی خطاهای تیتراسیون نیز وجود دارد. برای انجام دادن بهتر واکنش، همیشه از فسفریک اسیدی استفاده کنید که توسط یک وارد کننده اصلی اسید فسفریک تأمین میشود.
با بهرهگیری از مطالب بالا میتوان این نکته را دریافت که فسفریک اسید یک اسید ضعیف است که در تیتراسیون با هیدروکسید پتاسیم، به دو صورت اسید مونوپروتیک یا یک اسید دی پروتیک تیتر میشود. فروش اسید فسفریک توسط شرکت پرشین یوتاب با بیش از یک دهه صورت میگیرد. جهت دریافت قیمت اسید فسفریک با واحد فروش ما در تماس باشید.
سپاس از همراهی همیشگی شما عزیزان